Ultrasoon Geluid Tegen Marters: Invloed Op Huisdieren

Wat Is Ultrasoon Geluid En Hoe Werkt Het Tegen Marters?

Ultrasoon geluid zijn geluidsgolven met een hele hoge toon, hoger dan wat de meeste mensen kunnen horen. Alles boven ongeveer 20.000 Hertz (20 kHz) noemen we “ultrasoon”. Voor de meeste volwassenen is dat gebied stil, ook al is er wél geluid.

Marterverjagers die met ultrasoon geluid werken, zenden precies zulke hoge tonen uit. Voor marters is dat geluid irritant en onrustig. De omgeving voelt daardoor onprettig aan, waardoor ze liever een andere plek zoeken. Zo bescherm je je auto, zolder of schuur zonder vallen of gif.

Veel moderne marterverjagers – zoals de apparaten van Altho – laten het geluid in patronen wisselen: de toonhoogte en het volume veranderen steeds. Dit is belangrijk, omdat marters en andere dieren anders aan een vaste toon kunnen wennen. Door variatie blijft het geluid langer storend.

Tegelijk is het goed om eerlijk te zijn: ultrasone verjagers zijn zelden een “magische oplossing” in hun eentje. Sommige dieren wennen na een aantal dagen of weken toch aan het geluid. Daarom werken ultrasone marterverjagers het beste als onderdeel van een totaalplan: schoonmaken van geursporen, toegangspunten dichtmaken en eventueel geur- of andere afschrikmiddelen combineren met de verjager.

Marters spelen bovendien een rol in de natuur. Ze zijn roofdieren die bijvoorbeeld muizen en andere kleine dieren in toom houden. Het doel is dus niet om ze kwaad te doen, maar om ze weg te houden van jouw auto, huis of warmtepomp. Ultrasoon geluid is daar een diervriendelijke manier voor.

Maar als marters het kunnen horen… welke andere dieren merken er dan ook iets van? En is dat erg als je huisdieren hebt of veel wilde dieren in de tuin? Daar gaan we hieronder dieper op in.

Effect Van Ultrasoon Geluid Op Huisdieren

Huisdieren horen vaak veel beter dan mensen. Dat geldt zeker voor honden en katten. In theorie vallen de geluiden van een ultrasone marterverjager in hun gehoorbereik. In de praktijk verschilt het per dier en per apparaat hoeveel ze er echt van merken.

Honden
Sommige honden reageren duidelijk op ultrasoon geluid. Je kunt dan zien dat ze hun oren bewegen, hun kop scheef houden, onrustig rondlopen of zachtjes piepen. Andere honden lijken er helemaal niets van te merken. Veel hangt af van:

• de gevoeligheid van de hond (net als bij vuurwerk of harde geluiden),
• hoe dicht de hond bij het apparaat komt,
• het type en de stand van de marterverjager.

Honden met grote, rechtopstaande oren (zoals veel herders) lijken soms gevoeliger, maar ook binnen één ras zijn er grote verschillen. Belangrijk om te weten: bij normaal gebruik geven ultrasone marterverjagers geen blijvende gehoorschade bij honden. Het kan wel tijdelijk stress geven als de hond het geluid vervelend vindt.

Katten
Katten horen nog hogere tonen dan honden en kunnen ultrasoon geluid dus vaak ook waarnemen. Sommige katten lopen weg bij de ruimte waar de verjager hangt of worden even onrustig. Andere katten trekken zich er weinig van aan en gaan gewoon verder met slapen op hun favoriete plek.

Ook hier geldt: het geluid is vooral irritant, niet schadelijk. Zie je duidelijk stress (veel verstoppen, minder eten, heftig likken, onzindelijk gedrag) rond de plaats waar de verjager hangt? Dan is het verstandig om het apparaat te verplaatsen, minder hard te zetten of voor een andere oplossing te kiezen. Meer tips hierover lees je ook in ons artikel “Marterverjagers: stress voorkomen bij huis- en wilde dieren”.

Kleine huisdieren (konijnen, knaagdieren, cavia’s)
Konijnen, hamsters, muizen, ratten, gerbils en cavia’s hebben een gehoor dat nóg verder het ultrasone gebied in gaat. Voor deze dieren is ultrasoon geluid dus extra goed hoorbaar. Zij kunnen er sneller onrustig of gestrest van worden.

Daarom raden we aan:

• plaats geen ultrasone marterverjager direct in dezelfde ruimte als een konijnenhok, knaagdierenkooi of cavia-ren;
• moet het toch in de buurt, zorg dan voor zo veel mogelijk afstand en obstakels (muren, deuren) ertussen;
• kijk goed naar gedrag: bij tekenen van stress (schrikreacties, zich plat drukken, veel verstoppen, niet meer eten) het apparaat uitzetten en een andere aanpak overwegen.

Praktische tip
Plaats de verjager vooral op plekken waar marters actief zijn – bijvoorbeeld in de motorruimte van je auto, bij het dak, in de kruipruimte of op zolder – en minder in de leefruimte van huisdieren. Combineer het liefst met tijden waarop je huisdieren ergens anders zijn (’s nachts, of als ze binnen/buiten zijn) om de belasting voor hen zo laag mogelijk te houden.

Vogels, Vissen En Andere Huisdieren

Goed nieuws voor mensen met vogels en vissen: hun gehoor is vooral afgestemd op lagere tonen. De hoge frequenties die in ultrasone marterverjagers worden gebruikt, vallen daar meestal ver buiten. Daardoor merken vogels in de kooi en vissen in het aquarium er in de praktijk weinig tot niets van.

Ook veel reptielen – zoals slangen, hagedissen en schildpadden – horen vooral lagere geluiden en lijken weinig gevoelig voor ultrasone signalen. Toch is wetenschappelijk onderzoek naar sommige speciale huisdieren beperkt. Merk je afwijkend gedrag na het plaatsen van een verjager, zet het apparaat dan uit en kijk of het gedrag weer normaliseert.

Let op: glas en plastic dempen geluid deels, maar stoppen ultrasoon geluid niet altijd volledig. Een terrarium of vogelkooi vormt dus geen gegarandeerde “geluidsbarrière”. Plaats een marterverjager bij voorkeur niet direct tegen een kooi of bak aan, maar kies een plek iets verderop.

Wilde Dieren In De Tuin

In je tuin leven vaak meer dieren dan je denkt: muizen, egels, merels, soms zelfs vleermuizen. Wat gebeurt er met hen als je een ultrasone marterverjager gebruikt?

Kleine zoogdieren
Muizen en ratten horen ultrasoon geluid heel goed. Voor hen werkt een marterverjager dus vaak ook afschrikkend. Dat kan een fijne bijkomstigheid zijn als je ook last hebt van knaagdieren rond huis en schuur.

Egels kunnen de hogere tonen waarschijnlijk óók horen, maar uit onderzoeken blijkt dat ze daar lang niet altijd sterk op reageren. Toch kan een deel van de egels jouw tuin tijdelijk mijden. Vind je egels juist leuke vaste gasten, dan is het slim om de verjager zo te plaatsen dat hij vooral gericht is op de plekken waar marters komen (bijvoorbeeld rond de auto of langs het dak), en minder op lage looproutes door de tuin.

Vleermuizen
Vleermuizen zijn een bijzonder geval. Ze gebruiken zelf ultrasoon geluid om te “zien” in het donker (echolocatie). Een constante extra bron van ultrasoon geluid kan hun oriëntatie mogelijk verstoren. Daarnaast zijn vleermuizen in Nederland en België beschermde dieren. Opzettelijke verstoring van verblijfplaatsen is niet toegestaan.

Heb je vleermuizen in de buurt, of vermoed je dat ze onder de dakpannen of in de spouw zitten? Gebruik ultrasone verjagers dan liever niet direct in of bij hun verblijfplaats en kies, als het kan, voor andere oplossingen (zoals het afsluiten van toegangspunten buiten het broedseizoen).

Insecten
De meeste insecten reageren niet duidelijk op het type ultrasoon geluid dat in marterverjagers wordt gebruikt. Er bestaan aparte ultrasone apparaten voor insecten, maar die werken vaak met andere instellingen. Reken er dus niet op dat een marterverjager tegelijk je muggen of vliegen weg houdt.

Mensen En Ultrasoon Geluid

Kunnen mensen ultrasoon geluid horen? Meestal niet. De meeste volwassenen horen ergens tussen 16 en 20 kHz niets meer. Het ultrasone gebied daarboven is voor hen dus stil, ook als er wel geluid is.

Kinderen en tieners hebben vaak een iets beter gehoor aan de bovenkant. Zij kunnen soms nog een heel hoge pieptoon horen die volwassenen niet meer waarnemen. Daarom kan het gebeuren dat een kind klaagt over een “zeurtoon” of “piep”, terwijl jij niets hoort. Dat is irritant, maar bij normale apparaten niet gevaarlijk.

Uit onderzoek blijkt dat ultrasoon geluid pas schadelijk kan worden bij heel hoge geluidsniveaus en langdurige blootstelling. De consumenten-marterverjagers die je bij Altho aantreft, blijven bij correct gebruik ruim onder die drempels. Ze zijn bedoeld voor continu gebruik in huis, garage of auto, zonder schade aan mensen te veroorzaken.

Toch zijn sommige mensen gevoeliger. Mensen met een gevoelig gehoor of bepaalde gehoorproblemen kunnen hoofdpijn, druk op de oren of irritatie ervaren van hoge tonen. In dat geval kun je:

• het apparaat verder van de leefruimte plaatsen (bijv. wél in de garage, niet in de slaapkamer),
• een andere stand proberen, als die beschikbaar is,
• een alternatief (zoals geurverjagers of fysieke barrières) overwegen op plekken waar je zelf veel bent.

Wanden, deuren en vloeren dempen ultrasoon geluid deels. Een verjager in de motorruimte of op zolder is in de woonkamer vaak niet of nauwelijks hoorbaar, zelfs niet voor kinderen – maar dit kan per huis verschillen.

Alternatieven Voor Ultrasoon Geluid

Twijfel je of ultrasoon de beste keuze is in jouw situatie, bijvoorbeeld vanwege gevoelige huisdieren of vleermuizen in de buurt? Dan zijn er gelukkig andere mogelijkheden om marters diervriendelijk te weren.

1. Geurverjagers en natuurlijke geuren
Marters hebben een gevoelige neus. Bepaalde geuren vinden ze erg onaangenaam, zoals sterke etherische oliën of de geur van roofdieren. Er zijn speciale geurproducten tegen marters verkrijgbaar. Soms kun je ook werken met natuurlijke middelen, zoals honden- of mensenhaar, maar de werking daarvan is wisselend.

2. Fysieke barrières
De meest definitieve oplossing is voorkomen dat marters überhaupt binnenkomen. Denk aan:

• gaten en kieren dichtmaken,
• roosters plaatsen in ventilatieopeningen,
• gaas of platen aanbrengen onder dakranden of rond een warmtepomp.

Dit kost wat meer werk, maar het is wel een blijvende, volledig stille oplossing die geen enkel dier stoort.

3. Levend-vang vallen (alleen met kennis van de regels)
Levend-vang vallen kunnen marters vangen zonder ze te verwonden. Ze moeten daarna op een geschikte plek weer worden vrijgelaten. Let wel: marters zijn beschermde dieren. Ga dus nooit zomaar zelf aan de slag met vangen en verplaatsen zonder de regelgeving te kennen. Schakel bij twijfel altijd een professional in.

4. Elektronische verjagers met licht
Er bestaan ook marterverjagers die werken met lichtflitsen in plaats van (of naast) geluid. Deze kunnen marters verstoren zonder dat er constant geluid nodig is. Ze zijn minder hoorbaar voor huisdieren, maar sommige dieren kunnen wel schrikken van lichtflitsen. Ook hier is plaatsing dus belangrijk.

5. Combineren voor het beste resultaat
In de praktijk werkt een combinatie meestal het beste: bijvoorbeeld een ultrasone marterverjager van Altho in de auto of op zolder, plus het dichten van toegangen en waar nodig een geurverjager of gaas rondom kwetsbare plekken zoals warmtepompen en kabels. Zo hoeft het ultrasone geluid minder “hard” te werken en beperk je de belasting voor andere dieren.

Praktische Tips Voor Het Gebruik Van Ultrasone Verjagers

Wil je een ultrasone marterverjager inzetten en tegelijk rekening houden met huisdieren en andere dieren? Met deze tips haal je er het meeste uit.

Plaats de verjager slim

Zet het apparaat op de plekken waar marters echt komen, zoals onder de motorkap, bij kabels en isolatie, op zolder of bij de warmtepomp. Hoe gerichter je plaatst, hoe kleiner de kans dat huisdieren er last van hebben.

Gebruik een timer

Marters zijn vooral ’s nachts actief. Door de verjager ’s nachts te laten werken en overdag (deels) uit te zetten, beperk je onnodige belasting voor huisdieren én bespaar je stroom.

Begin zacht en bouw op

Heeft je apparaat meerdere standen? Begin dan op de laagste stand en kijk of je al effect ziet (minder geluiden op zolder, geen nieuwe schade). Pas als dat niet genoeg is, kun je naar een hogere stand gaan.

Houd je dieren in de gaten

Let goed op het gedrag van honden, katten en kleine huisdieren in de eerste dagen na plaatsing. Zie je duidelijke stress of ander gedrag dat je niet vertrouwt, schakel het apparaat dan tijdelijk uit en kies een andere plek of methode.

Combineer methodes

Een ultrasone verjager is één stuk van de puzzel. Combineer hem bij voorkeur met:

• het dichten van gaten en kieren,
• het reinigen van plekken met martergeur en uitwerpselen,
• eventueel geurverjagers of gaas rond kabels en leidingen.

Twijfel je, of is de overlast ernstig (bijvoorbeeld bij dieren in de stal of veel schade aan auto’s)? Dan kan het zinvol zijn om advies te vragen aan een professionele ongediertebestrijder.

Controleer ook regelmatig de batterijen of voeding van je verjager. Een half werkend apparaat kan minder effectief zijn tegen marters, terwijl het geluid voor gevoelige dieren nog wel hoorbaar is.

Veelgestelde Vragen Over Ultrasoon Geluid En Dieren

Kan een ultrasone marterverjager mijn huisdier permanent schaden?

Bij normaal gebruik en bij goedgekeurde consumentenapparaten is daar geen bewijs voor. Honden, katten en andere huisdieren kunnen het geluid vervelend vinden en tijdelijk stress ervaren, maar permanente gehoorschade is bij deze toepassingen niet te verwachten. Let wel op gevoelige dieren en pas de plaatsing aan als je duidelijke stresssignalen ziet.

Hoe weet ik of mijn huisdier last heeft van de ultrasone verjager?

Let op veranderingen in gedrag. Wordt je huisdier onrustig, gaat hij bepaalde plekken vermijden, likt hij zichzelf opvallend veel, verstopt hij zich meer of eet hij minder? Dan kan het zijn dat hij het geluid hoort en het als storend ervaart.

Wennen dieren aan ultrasoon geluid na verloop van tijd?

Ja, dat kan. Veel dieren wennen aan een constante prikkel. Daarom wisselen goede marterverjagers van toon en volume. Toch blijft het belangrijk om ultrasoon geluid te combineren met andere maatregelen, omdat het effect op de lange termijn anders kan afnemen.

Hoe ver reikt het ultrasone geluid?

Dat verschilt per apparaat. Fabrikanten geven meestal een bereik aan, bijvoorbeeld 30 tot 100 vierkante meter in een open ruimte. In een huis of auto wordt het bereik kleiner door muren, meubels en andere obstakels. Kijk altijd in de beschrijving van jouw specifieke marterverjager.

Kan ultrasoon geluid door muren heen?

Een deel van het geluid wordt door muren en deuren tegengehouden, maar niet alles. Dunne wanden laten meer door dan dikke stenen muren. Daarom kan een verjager in de garage soms nog (licht) hoorbaar zijn in een aangrenzende ruimte, vooral voor gevoelige oren.

Zijn er bepaalde rassen honden of katten die gevoeliger zijn voor ultrasoon geluid?

Niet zozeer specifieke rassen, maar kenmerken. Honden met grote, rechtopstaande oren lijken soms gevoeliger, net als dieren die al snel angstig reageren op geluid (zoals vuurwerk of onweer). Bij katten lijken de verschillen vooral per individu te bestaan, niet per ras.

Hoe effectief zijn ultrasone marterverjagers eigenlijk?

Dat verschilt per situatie. Er is weinig onafhankelijk onderzoek specifiek naar marters. In de praktijk zien we dat veel mensen duidelijk minder schade en geluid ervaren wanneer ze een goede marterverjager gebruiken, vooral in combinatie met dichten van toegangspunten en schoonmaken van geursporen. Er is echter nooit 100% garantie: sommige marters zijn hardnekkiger of wennen sneller.

Kan ik een ultrasone verjager gebruiken als ik een zwanger huisdier heb?

Uit veiligheidsoverwegingen is het beter om extra voorzichtig te zijn bij drachtige dieren. De geluidsniveaus van ultrasone marterverjagers liggen veel lager dan bij medische echo-apparatuur, maar omdat er weinig specifiek onderzoek is naar zwangere huisdieren, raden we aan het zekere voor het onzekere te nemen. Plaats de verjager dan bij voorkeur buiten de ruimte waar het dier verblijft, kies voor een mildere methode (zoals barrières of geurverjagers), of overleg met je dierenarts.